ورق آلیاژی استنلس استیل 304

ورق آلیاژی استنلس استیل 304 یا ورق زنگ نزن 304 در استاندارد DIN آلمان با عنوان 1.4301 معرفی شده است که از گروه فولادهای زنگ نزن بوده و با مشخصه X5CrNi18-10 در بین گروه فولادها شناخته میشود. ورق آلیاژی استنلس استیل 304 خاصیت مغناطیسی ندارد و آهنربا را جذب نمیکند، از این رو با عنوان ورق استیل 304 نگیر نیز در بین تامین کنندگان و متقاضیان این نوع فولاد شناخته میشود. بطور کلی ورق های استیل به دو گروه بگیر و نگیر تقسیم میشوند، گروه بگیر خاصیت مغناطیسی دارند و آهنربا را جذب میکنند و گروه نگیر فاقد این خاصیت بوده و آهنربا را جذب نمیکنند. همچنین ورق های استیل در گرید های 304، 309، 310، 316، 321، 410 ، 420 و 430 تولید میشوند که در این میان گروه 300 از این ورق ها، نگیر بوده و گروه 400 بگیر هستند. نکته ای که در انتخاب و خرید ورق های استیل 304 مهم است گریدهای این ورق است. ورق استیل 304 در دو گرید L304 و H304 تولید میشوند که گرید L304 کم کربن و گرید H304 پرکربن است. گرید کم کربن ورق های استیل 304 از لحاظ جوشکاری بهبود یافته و جهت استفاده در قطعات سنگین کاربرد دارد. گرید پر کربن همانطور که از نامش پیداست کربن بالایی داشته و برای مصرف در دماهای بالا مناسب است. ورق استیل  304 به صورت شیت فابریک، شیت برش خورده و رول و در ضخامت های 0.01 تا 90 میلیمتر در بازار عرضه میشود.

انواع ورق استیل 304 از نظر شکل ظاهری

ورق استیل 304 بر اساس سطح ظاهری به سه گروه تقسیم میشود:

• ورق استیل 304 خشدار: ورق استیل خشدار از طریق سنگ زنی روی سطح آن در یک جهت مشخص و ثابت تولید میشود. شیارهایی که ایجاد میشود باعث میشود آلودگی های سطح مشخص نشود.
• ورق استیل 304 مات: این ورق در مواردی کاربرد دارد که شکل ظاهری مهم نبوده و فقط خواصی مانند استحکام و مقاومت در برابر خوردگی مهم باشد. ورق 304 مات از نظر قیمتی از نوع براق آن ارزان تر بوده و استفاده از آن صرفه اقتصادی دارد.
• ورق استیل 304 براق: ورق استیل 304 براق در مواقعی که ظاهر حائز اهمیت باشد بسیار کاربرد دارد. با استفاده از پولیش میتوان سطح براق و صافی را روی این ورق ها ایجاد کرد. این ورق از نظر قیمتی از نوع مات و خشدار گران تر است.

آنالیز شیمیایی ورق استیل 304

در جدول زیر آنالیز شیمیایی ورق استیل 304 را مشاهده میکنید.

بیشترین مقدار کربن در ورق استیل 304 ، 0.08 درصد بوده، در نمونه کم کربن این ورق ها، 0.03 درصد و در گرید پرکربن 0.1 درصد است. استیل 304 رایج ترین فولاد زنگ نزن آستنیتی بوده و آلیاژ آن دارای مقادیر زیادی نیکل (8 الی 10 درصد) و عنصر کروم (18 الی 20 درصد) است از این رو به استیل 304، در گذشته استیل 8-18  نیز گفته میشد.

انواع ورق استیل 304

ورق استیل 304 در گروه های دیگری نیز تقسیم بندی میشود که در ادامه به شرح آن میپردازیم:

• ورق نورد سرد استیل 304: این ورق ها دارای استحکام و دوام بالا هستند و غالبا در قطعات خودرو، لوازم خانگی و تجهیزات صنعتی استفاده میشوند.
• ورق نورد گرم استیل 304: این نوع ورق به دلیل شکل پذیری مطلوب و جوش پذیری خیلی خوب در کشتی سازی، ساخت و ساز و ماشین آلات استفاده می شود.

ویژگی های ورق استیل 304

• مقاومت در برابر خوردگی

ورق استیل 304 مقاومت به خوردگی بالایی دارد و در محیط خورنده عملکرد بسیار مناسبی نشان میدهد. از این رو از این ورق ها در صنایع مانند صنایع غذایی بسیار استفاده میشود و برای ساخت مقاطع گوناگون مانند میلگرد، پروفیل، ورق و لوله نیز کاربرد دارد. نکته ای که در استفاده از ورق های استیل 304 باید به آن توجه کنید این است که در محیط های کلریدی، خوردگی حفره ای و شکافی و در دمای بالاتر از 60 درجه سانتیگراد، ترک خوردگی تنشی برای این ورق ها رخ میدهد. بنابراین در چنین محیط هایی ورق استیل 316 استفاده میگردد. ورق استیل 304 به نسبت ورق استیل 316 قیمت کمتری دارد زیرا ورق 316 مقاومت به خوردگی بالاتری از خود نشان میدهد.

• چقرمگی بالا و انعطاف پذیری

ورق استیل 304 از گروه فولاد های زنگ نزن و آستنیتی نگیر است و به دلیل چقرمگی زیاد آن در صنایع بسیاری استفاده میشود. این ورق ها به دلیل داشتن ساختار آستنیتی متعادل و ویژگی هایی چون انعطاف پذیری و جوشکاری مطلوب، بدون انجام دادن عملیات آنیل کردن، تحت شرایط کشش عمیق قرار میگیرند. چون این ورق دارای ویژگی کشیدگی عمیق بدون گسیختگی است، در ساخت وسایل آشپزخانه مانند قابلمه، سینک و… کاربرد دارد. همانطور که قبل تر گفته شد، ورق استیل 304 نگیر بوده و همین عامل سبب بالاتر بودن قیمت این ورق ها نسبت به نوع بگیر مانند 430 میشود.

• عملیات جوشکاری

ورق استیل 304 قابلیت جوشکاری و فرم دهی بالایی دارد و همین سبب کاربردهای فراوان آن در صنعت حمل و نقل و معماری شده است.

ورق استیل 304 با تمام روش های ذوبی، قابلیت جوشکاری (با و بدون فلز پرکننده) را داراست. پس از عملیات جوشکاری ورق استیل 304 در ضخامت های بالا، میتوان عملیات آنیل را به منظور رسیدن به حداکثر مقاومت در برابر خوردگی انجام داد. البته گرید L304 به این مورد نیازی ندارد. در صورتی که عملیات جوشکاری عمیق باشد و امکان انجام عملیات حرارتی بعد از جوشکاری نباشد، میتوان ورق استیل 321 را جایگزین 304 نمود.

• قابلیت ماشینکاری

ورق استیل 304 قابلیت خوبی در ماشینکاری دارد. با استفاده از اصولی که در ادامه بیان میشود میتوان این قابلیت را افزایش داد. نکته اول این است که لبه های برش باید تیز باشند چرا که لبه های کند سبب سخت شدن بیش از اندازه ورق میگردد. نکته دیگر این است که خنک کننده ها و روان کننده ها باید به مقدار خیلی زیاد مصرف شوند چرا که رسانایی حرارتی پایین در آلیاژهای آستنیتی باعث تمرکز گرما و حرارت در لبه های برش میشود.

کاربردهای ورق استیل 304

ورق استیل 304 بسیار پر مصرف بوده و در صنایع گوناگون از قبیل ساختمان سازی، نفت، گاز و پتروشیمی، صنایع غذایی و دارویی، تجهیزات آزمایشگاه، صنعت خودرو سازی و هواپیما سازی کاربردهای زیادی دارد. برای مثال در ساخت فنر، پیچ و انواع اتصالات، انواع لوله و سیستم لوله کشی، مبدل های حرارتی، پنل های معماری مانند نرده و حفاظ، نمای بعضی ساختمان ها، تجهیزات تولید دارو، تجهیزات تولید، فرآوری و حمل مواد غذایی، نوشیدنی و لبنیات، مخازن و تجهیزات مربوط به آب آشامیدنی، ساخت ظروف، صندلی، فریزر و سینک ظرفشویی و دیگر وسایل مورد استفاده در آشپزخانه، ذخیره و انتقال مواد شیمیایی و … از کاربرد های ورق استیل 304 در صنایع است.

تولیدکنندگان ورق استیل 304

تمامی ورق های استیل 304 در ایران وارداتی بوده و عمدتا از کشور های چین، هند و کلمبوس وارد میشود.