ورق آلیاژی استنلس استیل 316

ورق آلیاژی استنلس استیل 316 که به آن استیل نگیر یا صنعتی نیز گفته میشود، بعد از ورق استیل 304، از پرکاربردترین مقاطع در صنعت میباشد. به این ورق اصطلاحا نگیر گفته میشود چون خاصیت مغناطیسی در آن ضعیف است و آهنربا را جذب نمیکند. این ورق استیل در استاندارد DIN آلمان با عنوان فولاد 1.4401 معرفی شده است که به مشخصه X5CrNiMo17-12-2 مشهور است. فولاد زنگ نزن 316 در استاندارد ها به گرید دریایی نیز شناخته میشود. دلیل این نام گذاری این است که این فولاد در محیط هایی که مقدار نمک زیاد است، مانند سواحل کاربرد دارد ولی در صورت استفاده از ورق استیل 316 در آب های گرم، یک لایه خوردگی قهوه ای روی سطح آن تشکیل می شود، بنابراین این ورق مناسب استفاده در آب های گرم دریایی نیست. ورق استیل 316 در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاومت بالایی دارد و برای استفاده در شرایط نسبتا سخت مناسب است. گفتنی است که این ورق در برابر اسید ها و شوره نیز مقاومت دارد. ورق استیل 316 در خواص فیزیکی و مکانیکی شباهت هایی با ورق استیل 304 دارد و تفاوت آنها در درصد مولیبدن موجود در ساختار شیمیایی آنهاست. در واقع در استیل زنگ نزن 316 مقدار 2 تا 3 درصد مولیبدن وجود دارد و به بهبود خواص این ورق کمک میکند. از این رو ویژگی هایی چون مقاومت به خوردگی و حرارت در استیل 316  نسبت به استیل 304 بیشتر بوده و قیمت بالاتری نیز دارد. ورق های استیل 316 نیز بصورت رول، شیت فابریک و برش خورده تولید و عرضه میشود.

آنالیز شیمیایی ورق استیل 316

در جدول زیر آنالیز شیمیایی ورق استیل 316 را مشاهده میکنید.

در ساختار شیمیایی ورق استیل 316 دو عنصر نیکل (10 – 13 درصد) و عنصر کروم (16.5 – 18.5 درصد) بیشترین مقادیر را در این آلیاژ دارند و کمترین مقدار نیز عنصر گوگرد (0.015 درصد) است.

گریدهای ورق استنلس استیل 316

گرید 316L که نوعی ورق استیل 316 کم کربن میباشد و چون مقاومت به خوردگی بالایی دارد عمدتا در تولید مخازن تحت فشار راکتورها، در محیط های دریایی و ساخت ساعت استیل بکار گرفته میشود.

گرید 316H  نوع پرکربن ورق استیل 316 است و برای استفاده در دماهای بالا مناسب است.

گرید 316TI نوع تیتانیوم دار ورق استیل 316 بوده و برای مصارفی که نیاز به مقاومت در برابر حرارت است، مناسب میباشد. این آلیاژ در آستر دودکش صنعتی کاربرد دارد.

تفاوت استیل 316 و استیل L316

استیل 316 و استیل L316 هردو عنصر مولیبدن دارند و در محیط های کلریدی و اسیدی مقاومت نشان میدهند و عمده تفاوت آنها به دلیل تفاوت در میزان کربن در ساختار شیمیایی آنها است. همانطور که میدانید، کربن در استیل L316 کمتر از استیل 316 است، بنابراین خواص شیمیایی این دو با یکدیگر متفاوت است. استیل L316 برای استفاده در دماهای بالا مناسب تر است چرا که مقاومت بیشتری در برابر دماهای بالا و خوردگی دارد و برای عملیات جوشکاری انتخاب بهتری است زیرا در برابر فرسودگی جوشکاری مقاوم تر است. ورق استیل 316 به نسبت ورق استیل L316 خواص مکانیکی بهتری از قبیل شکل پذیری و استحکام کششی بالاتر دارد.

ویژگی های ورق استیل 316

ویژگی مقاومت در برابر خوردگی در استیل 316 به نسبت استیل 304 بالاتر است. از این رو به لحاظ قیمتی نیز گران تر از استیل 304 است. ورق استیل 316 به دلیل مقاومتی که در برابر سولفوریک اسید، فرمیک اسید، هیدروکلریک اسید، استیک اسید، کلرید های سولفات، محیط کلریدی و…  دارد، با عنوان استیل ضد اسید نیز شناخته شده است. پیشتر گفتیم استیل 316 به استیل دریایی نیز مشهور است ولی نباید این استیل در آب دریا با دمای بالا استفاده شود زیرا دچار خوردگی حفره ای میشود. ویژگی مهم دیگر این استیل مقاومت به حرارت است. استیل 316 در صورتی که در دمای 925 درجه قرار داشته باشد و در همان دما نگهداری شود، دچار زنگ زدگی نمیشود و در شرایطی که مدام تا دمای 870 درجه سانتیگراد در برابر حرارت باشد، دچار خوردگی نمیشود.

جوشکاری ورق استیل 316

این ورق ها قابلیت جوشکاری خوبی دارند، ولی پس از عملیات جوشکاری به منظور به حداکثر رساندن مقاومت، عملیات جوشکاری باید دوباره انجام شود. ورق استیل L316 نیاز به جوشکاری مجدد ندارد و گفتنی است که قابلیت جوشکاری در استیل 304 بیشتر از استیل 316 است.

کاربردهای ورق استیل 316

ورق استیل 316 کاربردهای فراوانی در صنعت دارد. در ادامه به برخی از این کاربردها اشاره میکنیم.

• مبدل های حرارتی
• تجهیزات صنایع غذایی از قبیل تجهیزات تولید، نگهداری و حمل و نقل
• پنل معماری ساحلی
• اتصلات قایق
• قطعات پمپ و شیر
• ساخت ماشین آلات نساجی و رنگرزی
• ساخت اگزوز و قطعات کوره استیل
• ظروف شیمیایی
• تجهیزات آزمایشگاهی، پزشکی و دارویی
• صفحات جوش داده شده یا بافته شده برای معادن و فیلتراسیون آب
• ساخت و تولید نرده
• اتصال دهنده ها
• ساخت مخازن ذخیره و انتقال مواد شیمیایی
• تجهیزات پتروشیمی و تجهیزات تخصصی شیمیایی
• تجهیزات هوا و فضا
• صنایع معدن و کاغذ
• تجهیزات و سازه های دریایی

تولیدکنندگان ورق استیل 316

ورق های استیل در داخل کشور تولید نمیشوند و تمام ورق استیل های موجود وارداتی هستند. کارخانه های پوسکو (کره جنوبی)، تیسکو (چین)، ای کی استیل، وای سی ایناکس (تایوان)، و… از جمله تولیدکنندگان ورق استیل 316 هستند. برند تیسکو بهترین و با کیفیت ترین استیل تولید کشور چین است. تکنولوژی ساخت شمش های استیل در داخل کشور فعلا وجود ندارد با این حال برخی از کارخانه ها با بازیافت مقاطع استیل اقدام به ساخت ورق های استیل 316 میکنند.